67. Uncredited

Achttien jaar na dato heb ik ontdekt dat ik zonder het te weten naar alle waarschijnlijkheid een bijdrage heb geleverd aan het script van een speelfilm met Dustin Hoffman. Hoe dat kan? Let op.

We schrijven 9 april 1992. Ik maak voor de VPRO een interview met de Britse filmregisseur Stephen Frears, die kortstondig in Nederland is op uitnodiging van de toenmalige minister van cultuur Hedy d’Ancona. Als ik me goed herinner had het iets te maken met de uitreiking van de ADO mediaprijs. Geen idee of die nog bestaat, de prijs werd destijds in het leven geroepen om radio- en televisiemakers te bekronen die zich hadden ingezet voor een evenwichtige beeldvorming over minderheden in Nederland. Stephen Frears is op dat moment bij het grote publiek bekend door films als My Beautiful Laundrette, het verontrustende Prick Up Your Ears en het schitterend vileine Dangerous Liaisons.
Frears laat me off the record weten dat hij eigenlijk met enige tegenzin naar Nederland is gekomen, omdat die dag in Groot-Brittannië verkiezingen worden gehouden en hij, Thatcher-hater van het eerste uur, hoopt op een uitslag ten gunste van Labour. Het liefst zou hij in zijn hotelkamer naar de analyses op de BBC kijken. (’s Avonds laat worden de exit polls, die een overwinning voor Labour in het vooruitzicht stelden, overigens gelogenstraft. De conservatieven winnen en Jon Major blijft op Downing Street 10.)

Ik spreek hem in de Sonesta Koepel in Amsterdam. Eerst wandelen we wat rond over het Singel (waar een fotografe van Vrij Nederland onderstaande foto van ons maakt) en het vlakbij gelegen Kattegat, waar ik hem de lokatie laat zien waar in vroeger jaren het Werkteater (jazeker, zonder h) haar roemruchte voorstellingen gaf. Daarna gaan we naar de Sonesta Koepel en, zittend op de tribune, heb ik ruim de tijd om hem te interviewen.

Met Stephen Frears. © Elisabeth van Dorp 1992

Terwijl we praten, wordt op het toneel het instrumentarium van een band opgebouwd die daar ’s avonds zal optreden. Frears praat honderduit over de politieke situatie thuis, en natuurlijk komt zijn werk ter sprake, waarin hij waar hij maar kan de gelegenheid te baat neemt kritiek te leveren op het beleid van Margaret Thatcher (Frears: She was a hysteric. With her in charge we didn’t need a National Front. It was as though Romans came to govern us and the British just touched their caps and called them ‘sir’). Omdat hij veel van zijn politieke opvattingen in zijn werk stopt, komen films als My Beautiful Laundrette en Sammy and Rosie Get Laid ter sprake, en analyseren we de situatie van de Indiase en Pakistaanse minderheden in Groot-Brittannie. Maar natuurlijk ben ik ook benieuwd naar zijn huidige werk. Waar werkt hij momenteel aan? Mijn gesprekspartner gaat er eens even voor zitten. Hij is bezig in Amerika aan een film met Dustin Hoffman en Andy Garcia. En waar gaat de film over? Frears wil antwoorden, maar precies op dat moment breekt een hels kabaal los: de band heeft z’n instrumenten klaar en houdt nu een sound check. Frears’ antwoord verdrinkt in de herrie. Later, bij het terugluisteren van de bandopname, hoor ik hem nog boven het tumult uitroepen: you’ll have to see the film to get the answer.

Nooit meer aan gedacht natuurlijk, zoals die dingen gaan. Maar onlangs zag ik die film op dvd. Accidental Hero. Een alleraardigste film over een kleine scharrelaar (Hoffman) die getuige is van een vliegtuigongeluk en de passagiers van een wisse dood redt door de buitendeur open te breken, waardoor ze kunnen ontsnappen voordat het ding ontploft. Later gaat iemand anders (Andy Garcia) met de eer aan de haal. Enfin, allerhande verwikkelingen, en intussen heeft die arme Hoffman ook nog het nodige te stellen met zijn ex-vrouw, die hem een geboren looser vindt, en zijn zoontje, waar hij graag een goede vader voor wil zijn. Uiteindelijk komt alles natuurlijk goed, en in de slotscène zien we Hoffman met zijn zoontje op een bankje in een park zitten en de jongen vraagt aan zijn vader: wat gebeurde er nu precies, met dat vliegtuig? En nu komt het. Hoffman wil antwoorden, maar precies op dat moment breekt een hels kabaal los: een hoempa-band marcheert voorbij, we horen een kakofonie van trommels en toeters en zien Hoffman met grote gebaren een verhaal aan zijn zoontje vertellen. Dan is de laatste trommel voorbij en we horen Hoffman zeggen and that’s how it happened.

Ik zal het bij gelegenheid aan hem vragen of het klopt, maar ik weet wel zeker dat Frears toen in de Sonesta Koepel het idee heeft gekregen voor die scène. En zo ben ik een heel klein beetje deel van Accidental Hero. Uncredited, maar toch.