64. Vendersloet

Moeten we ons als Nederlandse staatsburgers generen dat er zo’n hondsvod als Joran van der Sloot rondloopt? CNN, NBC, Fox, alle Amerikaanse lawaaizenders gebruiken bij de berichtgeving over ons bekendste exportproduct het voorvoegsel Dutch, of Dutchman. Gevolgd door die koddige verbastering, Vendersloet. Amerikanen kunnen geen oe van o onderscheiden. De Britten trouwens ook niet. En ze kennen wel meer rariteiten en inconsequenties in hun uitspraak, met als gevolg dat we tot op de dag van vandaag worstelen met de vraag of tomaat nu als tomato of tometo klinkt.

Maar dit terzijde. De vraag staat nog steeds: moeten wij ons voor JvdS generen? Nee, laten we dat maar niet doen. Nederland heeft op dit moment 16.605.058 inwoners (en elke dag komen er een paar bij, zie CBS bevolkingsteller) en die zijn echt niet allemaal van onbesproken gedrag, reken maar dat daar een stel rare kwibussen tussen lopen. Hoe kan je je voor hen generen? Onbegonnen werk.

Intussen loopt de populariteit van de voornaam Joran hard terug. In 2006 kregen 124 baby’s die naam, in 2007 waren het er 94 en vorig jaar slechts 8. Je kunt je nog afvragen waarom in 2006 en 2007 nog zoveel ouders die inmiddels besmette naam kozen, de affaire rond de verdwenen Natalee Holloway was op dat moment immers in volle gang. Opnieuw een raadsel over hoe het menselijk denken werkt. Zoals hersenwetenschapper Dick Swaab onlangs zei: een brein went nooit helemaal. Dat wordt dus nog een flinke kluif, het denken van Vendersloet te doorgronden. Niet alleen voor onderzoekers van het Pieter Baan Centrum, mocht vriend Joran ooit terugkeren naar Nederlandse bodem, maar voor de rechterlijke macht in Peru, die aanstonds tot een uitspraak moet komen. Hoe gestoord is die knaap eigenlijk? En moet dat worden meegewogen in een eindoordeel?

De laatste dagen is het rustiger geworden rond ons aller Vendersloet. Een verslaggeefster van CNN heeft nog wel zijn cel gefilmd. Ze voelt aan het matras zoals je doet als je een hotelkamer binnenkomt, ze kijkt en wijst wat in de rondte, maar je wordt er geen steek wijzer van. Behalve dat het allemaal wel lijkt mee te vallen met die gruwel van de Castro gevangenis waar onze landgenoot is opgesloten. Een hel op aarde zou het daar zijn. En onverhoeds dreigt het gevaar dat de lezers medelijden met Joran zouden kunnen krijgen, als die berichten over de onmenselijkheid van die gevangenis blijven voortduren. Wordt hij onbewust als een soort held gezien, omdat ergens in het collectieve geheugen het oerbeeld van de ‘slechte gevangenis’ rondzingt: het Turkse cachot uit de film Midnight Express, het uiterst suggestieve werkstuk van Alan Parker uit 1978, met Brad Davis als de jonge Amerikaan Billy Hayes die gepakt wordt met grote hoeveelheden hasj en levenslang krijgt. De geschetste Werdegang van een jongen vol levenslust tot een gestoord wrak is indrukwekkend, en ergens in ieders hoofd zoemt iets na van heldendom en tomeloze overlevingsdrang. Gaat Vendersloet iets dergelijks tegemoet? Lezen we straks zijn autobiografie hoe het allemaal zo gekomen is en waarom en hoe onze held het allemaal overleefde? Laten we hopen van niet. Het raakt al wat op de achtergrond, er zijn belangrijkere zaken aan de orde. Sommigen van ons zijn misschien nog geïnteresseerd in hoe nu verder met de kabinetsformatie, en allerwegen wordt gevoetbald. Dat is trouwens wel geestig. Als ik al  aan  Joran denk is het als ik Wesley Sneijder zie voetballen. Ongelofelijk, wat lijken ze op elkaar, en echt niet alleen vanwege dat kortgeschoren koppie. Let maar eens op. Het zijn de ogen. Bij de een de gloed van het nieuw ontdekte katholicisme, bij de ander het loerend broeden van de psychopaat.

En nu lees ik dat Joran zich beklaagt dat er ’s nachts ratten via een toiletgat in zijn cel kruipen. Wat zei ik, over het werken van het menselijk brein? Joran heeft het niet begrepen. Hij zou zich niet moeten beklagen over die ratten, maar blij zijn dat hij soortgenoten over de vloer krijgt.